kurdistan prepartory
هل تريد التفاعل مع هذه المساهمة؟ كل ما عليك هو إنشاء حساب جديد ببضع خطوات أو تسجيل الدخول للمتابعة.

شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ

اذهب الى الأسفل

شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ Empty شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ

مُساهمة  dastan2010 الثلاثاء أبريل 28, 2009 2:21 am

شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ (Ultrasound Waves)
سه‌ره‌تایه‌كی مێژوویی:-
هه‌وڵی یه‌كه‌م له‌ گه‌رِان به‌دوای شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ له‌ ساڵی (1882 )ز له‌ لایه‌ن زانای فیزیایی سویسری (دانیل كولادین) بوو كه‌ ویستی خێرایی ده‌نگ بپێوی به‌هۆی زه‌نگێكی ئه‌ڵمانی له‌ ئاوی ده‌ریاچه‌ی جنێڤا كه‌ رِێگا خۆشكه‌ر بوو بۆ دانانی بیردۆزی ده‌نگ له‌لایه‌ن زانا لۆرد ریلیه‌ له‌ ساڵی (1877 )ز كه‌ باس له‌ بنچینه‌كانی فیزیای ده‌نگ و شه‌پۆله‌كانی و گواستنه‌وه‌ و ده‌نگ دانه‌وه‌ده‌كات.توێژینه‌وه‌كان به‌رده‌وام بوون تا یه‌كه‌م سۆنار SONAR (Sound Navigation & Ranging) له‌ ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكا له‌ ساڵی (1914)ز له‌ لایه‌ن زانا فسندن دانرا كه‌ بۆ كه‌شتیوانی و دیاركردنی شوێنی كه‌شتیییه‌كانی ئه‌لمَانی به‌كارهات له‌ شه‌رِی جیهانی یه‌كه‌م.
ئه‌م دۆزینه‌وه‌یه‌ له‌ سه‌ره‌تای چله‌كانی سه‌ده‌ی بیست له‌ بواری پزیشكی به‌كار هات له‌لایه‌ن دكتۆری ده‌مار و ده‌روونناس دكتۆر (كارل سیۆدۆ) كه‌ یه‌كه‌م دكتۆره‌ شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگى به‌كارهێنا له‌ ده‌ستنیشانكردنی نه‌خۆشییه‌كان ئه‌ویش كارێكی ئاسان نه‌بوو چونكه‌ ئێسكی سه‌ر زۆربه‌ی هێزی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگى ده‌مژی.له‌ ئه‌نجامی هه‌وڵه‌كانی زانایانى فیزیا و ئه‌ندازیارانی میكانیكیكاره‌بایی و بایۆلۆژى و پزیشكه‌كان و زانایانی كۆمپیوته‌ر و توێژه‌ره‌كان و به‌ پاڵپشتی حكومه‌ته‌كان،ده‌ستنیشانكردنی نه‌خۆشی به‌ به‌كارهێنانی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ له‌ كلینیكی پزیشكانی ده‌مار و دڵ و چاو ده‌ستی پێكرد شه‌پۆلی به‌كارهاتوو له‌ جۆری (A-mode) كه‌ به‌كارهێنانی ته‌سك ودیاركراوی هه‌بوو پێشخرا بۆ به‌كارهێنانی شه‌پۆلی جۆری (B-mode) كه‌ زانا دۆگلاس هۆری وه‌ك ته‌كنیكارێكی تیشك به‌كاری هێنا بۆ ده‌ستنیشانكردنی نه‌خۆشی چونكه‌ توانای هه‌یه‌ بگاته‌ به‌شه‌كانی له‌ش بۆ تێگه‌یشتنی كۆئه‌ندامه‌كانی له‌ش ،له‌ زانكۆی كۆلۆرِادۆ له‌ ده‌نگه‌ر به‌هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ جوزێف هۆملس كه‌ پسپۆری گورچیله‌یه‌ به‌شداری له‌ توێژینه‌وه‌كان كرد وه‌به‌ هاوكاری زانا و ئه‌ندازیاران بیلز و بۆساكۆنی .یه‌كه‌م ئامێری شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ (Ultra-sound) دوو لایه‌ن جۆری (B-mode) له‌ ساڵی (1951 )ز به‌كارهێنرا.پاشتر چه‌ند ئامێرێك به‌كار هێنرا كه‌ هه‌موویان قه‌باره‌یه‌كی گه‌وره‌یان هه‌بوو نه‌خۆش ده‌بووایه‌ به‌شێكی یان هه‌مووى له‌ ناو ئاودا بووایه‌ بێ جووڵه‌ بۆ ماوه‌یه‌ك ئه‌مه‌ش كارێكی ئاسان نه‌بوو بۆ ئه‌نجامدانی له‌ كلینیكه‌كان.
له‌ كۆتایییه‌كانی ساڵی (1955 )ز ئه‌م ئامێرانه‌ پێشكه‌وتنیان به‌خۆوه‌ بینی كه‌ قه‌باره‌ى بچووك كرا و هه‌ستیارى زیاد كرا و ئاسانتر بوو بۆ به‌كارهێنان ئه‌ویش به‌ به‌كارهێنانی قۆلێكی كانزایی كه‌ توانای جووڵه‌ى هه‌بوو له‌ شوێنی پشكنینی نه‌خۆش.ئامێرێكی تری شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ ( Ultra-sound) داهێنرا له‌ ساڵی (1955 )ز كه‌ تایبه‌ت بوو به‌ پشكنینی ئه‌ندامىزاوزىَ( میهبه‌ل )و كۆم له‌ لایه‌ن هه‌ردوو زانا وایڵد ورِید كه‌ له‌ سه‌ره‌تادا زۆر سه‌ركه‌وتوو نه‌بوو و پاشتر چاكسازى بۆ كرا تا وای لێهات ئه‌م ئامێرانه‌ به‌ سه‌ركه‌وتوویی له‌ ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كانى ئه‌مریكا و نه‌مسا و یابان و مه‌مله‌كه‌تی یه‌كگرتووی به‌ریتانیا به‌كار بێ به‌تایبه‌تیش له‌ بواری پسپۆری ئافره‌تان و منداڵ بوون.
ئایان دۆنالد یه‌كێكه‌ له‌ دكتۆره‌كانی ئینگلیز كه‌ به‌ پێشه‌نگ داده‌نرێ له‌ به‌كارهێنانی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ ( Ultra-sound) كه‌ به‌هۆیه‌وه‌ جۆرى نه‌خۆشی و كیسه‌كانی ده‌ست نیشان كرد به‌ هاوكاری زانای ته‌كنیكار تۆم برِاون و دكتۆر جۆن ماكفیار له‌ساڵی (7/6/1958 )ز و ساڵی (1959 )ز توانیان قه‌باره‌ى سه‌ری كۆرپه‌ڵه‌ دیار بكه‌ن كه‌ دواتر به‌ رِێگه‌یه‌ك دانرا بۆ زانینی گه‌شه‌ی كۆرپه‌ڵه‌،پاشان به‌كار هێنرا بۆ زانینی بارودۆخی كۆرپه‌ڵه‌ له‌ سه‌ره‌تای سك پرِی تا كاتی له‌دایك بوون و دیاركردنی ئه‌گه‌ری بوونی زیاتر له‌كۆرپه‌ڵه‌یه‌ك و نه‌خۆشییه‌كانی پێش له‌دایك بوون.
پێش ساڵی (1972) ز نه‌ده‌توانرا هێلكه‌دان به‌ شه‌پۆلی (B-mode) ببینرێ تا زانای نه‌مساوی (كراتۆچویل) ئه‌م كاره‌ی ئه‌نجامدا،به‌مه‌ش شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ ( Ultra-sound) بووه‌ به‌شێكی سه‌ره‌كی له‌ پسپۆری ئافره‌تان، توێژینه‌وه‌كان له‌ یه‌ك توێژینه‌وه‌ى دكتۆر ئایان دۆنالد له‌ ساڵى (1958) ز گه‌یشته‌ (298) توێژینه‌وه‌ له‌ ساڵی (1978) ز، له‌ ئه‌نجامی ئه‌م پێشكه‌وتنه‌ توانرا كۆرپه‌ڵه‌ له‌ ته‌مه‌نی پێنج هه‌فته‌یی ده‌ستنیشان بكرێ له‌ ساڵی (1963 )ز وه‌ لێدانی دڵی كۆرپه‌ڵه‌ له‌ ته‌مه‌نی حه‌فت هه‌فته‌یی ده‌ستنیشان بكرێ له‌ ساڵی (1965 )ز وه‌ كه‌م وكورِییه‌كانى گه‌شه‌كردن بزانرێ له‌گه‌ڵ درێژى كۆرپه‌ڵه‌ و بارودۆخ له‌ده‌وریدا له‌ناو سكی دایك به‌مه‌ش كێشی كۆرپه‌ڵه‌ و برِی خۆراك دیار ده‌كرێ.هه‌روه‌ها بوونی كون له‌ پشت (Spine Bifida) پوچ بوونی سه‌ر له‌ كۆرپه‌ڵه‌ (Anencephaly) له‌هه‌فته‌ی حه‌ڤده‌می سك پرِی،ئه‌و هه‌موو پێشكه‌وتنه‌ نه‌ده‌كرا به‌بێ بوونی شه‌پۆلی (B-mode) وه‌ زیادكردنی رِه‌نگی خۆله‌مێشی بۆ ئامێره‌كانی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ ( Ultra-sound) چونكه‌ پێشتر ته‌نها رِه‌نگی سپی و رِه‌ش به‌كار ده‌هات .
له‌هه‌شتاكانی سه‌ده‌ی بیست دا زانستی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ ( Ultra-sound) شۆرشی به‌خۆوه‌ بینی به‌ داهێنانی وێنه‌گرتنی رِاسته‌وخۆ (Real Time Scanner) به‌ شه‌پۆلی (B-mode) كه‌ به‌هۆیه‌وه‌ ژیانی راسته‌قینه‌ی كۆرپه‌ڵه‌ له‌ جووڵه‌ ولێدانی دڵ و هه‌ڵسوكه‌وتی و هه‌ناسه‌ له‌ ناو منداڵداندا،یه‌كه‌م ئامێر له‌م بابه‌ته‌ له‌ ئه‌ڵمانیا له‌ ساڵی (1985 )ز داهێنرا،كه‌ ئه‌وكاته‌ ململانێیه‌كى به‌هێز هه‌بوو له‌ نێوان كۆمپانیاكانى به‌رهه‌م هێنی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ ( Ultra-sound) بۆ به‌رهه‌مهێنانی ئامێری پێشكه‌وتوو به‌ وێنه‌ی رِوون وئاشكرا كه‌ بووه‌ هۆی پێشكه‌وتنی پسپۆری ئافره‌تان و منداڵ بوون.
هه‌روه‌ها ئامێرى شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگی ( Ultra-sound) ئه‌ندامى زاوزىَ میهبه‌لی وكۆم زۆر پێشكه‌وت كه‌ یه‌كه‌م جار له‌لایه‌ن زانایان رِید و وایلد له‌ سالًی (1955 )ز داهێنرا ئه‌مه‌ش بیست ساڵی خایاند بۆ ئه‌وه‌ى ئه‌م ئامێرانه‌ بگه‌نه‌ كلینیكی پزیشك.له‌ ساڵی (1985 )ز دا كه‌ ئه‌م پێشكه‌وتنه‌ش له‌گه‌ل منداڵی تاقیگه‌(منداڵی شووشه‌) له‌ نه‌مسا هاوكات بوو كه‌ پاشتر ته‌كنۆلۆژیایی دوپلار (Doppler) و (M-mode) به‌كارهات،بنچینه‌ی ئه‌م ته‌كنۆلۆژیاییه‌ له‌ لایه‌ن زانای نه‌مساوی كریستیان دوپلار له‌ ساڵی (1842 )ز دانرا و له‌ ساڵی (1955 )ز له‌لایه‌ن یابانییه‌كان به‌كارهات بۆ زانینی جووڵه‌كانی دڵ.له‌ ساڵی (1962 )ز به‌ به‌كارهێنانی دوپلار زاناكان لێدانی دڵ ورِێرِه‌وى خوێن و پێشكه‌وتنی كۆئه‌ندامه‌كان به‌ وێنه‌ی راسته‌وخۆی رِه‌نگاورِه‌نگ (Real time Color Flow Imaging).له‌هه‌شتاكان و سه‌ره‌تاكانی نه‌وه‌ته‌كان كۆمپانیاكانى به‌رهه‌م هێنی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ ( Ultra-sound) زۆر پێشكه‌وت و ئه‌م ئامێرانه‌ بوونه‌ به‌شێكی سه‌ره‌كی له‌كاره‌كانی پزیشكی پسپۆر له‌ مندالبوون وئافره‌تان،پاش ئه‌وه‌ى قه‌باره‌ى ئامێره‌كان بچووك كرایه‌وه‌ و قۆلی پشكنینی ئامێره‌كه‌ شوێنێكی بچووكی گرت له‌سه‌ر له‌شی نه‌خۆش به‌ جووڵه‌یه‌كی سه‌ربه‌ست،له‌وه‌ش گرینگتر ئه‌م وێنه‌ نایابانه‌یه‌ كه‌ به‌ده‌ست دێ و ده‌ستنیشانكردنی ورد به‌مه‌ش ئامێره‌كانی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ ( Ultra-sound) به‌ پله‌ یه‌ك داده‌نرینً له‌ نێوان ئامێره‌كانی ده‌ستنیشان كردنی نه‌خۆشی كه‌ نه‌ك ته‌نها له‌ ده‌ستنیشانكردنی به‌شه‌كانی له‌ش به‌كاردێ،به‌لكو ده‌ستنیشانكردنی كۆرپه‌ڵه‌ له‌ناو منداڵداندا كه‌ بووه‌ زانستێك و پسپۆرییه‌كی سه‌ربه‌خۆ.
پاش ئه‌و پێشكه‌وتنه‌ی كه‌ ئامێره‌كانی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ ( Ultra-sound) به‌ده‌ستی هێنا و پاش شۆرِشی زانستی له‌ هه‌موو بوارێكدا و پێویستییه‌كانی ژیانی نوێ و به‌كارهێنانی كۆمپیوته‌ر،ئامێره‌كانی شه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ ( Ultra-sound) له‌گه‌ل ئه‌و هه‌موو سه‌ركه‌وتنه‌ى كه‌ به‌ ده‌ستی هێنا جێ ی ره‌زامه‌ندی زانایان نه‌بوو چونكه‌ ده‌یان ویست دووری (بعد) ی سێیه‌م ببینن ئه‌م بیرۆكه‌یه‌ش له‌ ساڵی حه‌فتاكانه‌وه‌ دروست بوو به‌ڵام له‌ هه‌شتاكاندا هاته‌ كایه‌وه‌ ، پاش شۆرِشی ته‌كنۆلۆژیا و به‌رنامه‌ی كۆمپیوته‌ر،له‌ یابان له‌ زانكۆی تۆكیۆ یه‌كه‌م راپۆرت له‌سه‌ر دوری (بعد) سیانی واته‌ پانی و به‌رینی و به‌رزی له‌ ساڵی (1984 )ز بڵاو كرایه‌وه‌ ویه‌كه‌م سه‌ركه‌وتن له‌ ساڵی (1986 )ز تۆماركرا به‌ گرتنی وێنه‌یه‌كی سیانی (بعد) بۆ كۆرپه‌ڵه‌ به‌ یارمه‌تی كۆمپیوته‌ر.
به‌ پێشكه‌وتنی ئامێرىشه‌پۆلی سه‌رووی ده‌نگ ( Ultra-sound) ی سیانی (بعد) درێژی ماوه‌ی وه‌رگرتنی هه‌ر وێنه‌یه‌ك كه‌ به‌ لاى كه‌م ده‌ خووله‌ك ده‌خایه‌نێ ، بووبه‌ ئاسته‌نگ له‌به‌رده‌م بڵاوبونه‌وه‌ى ئه‌م ئامێرانه‌،له‌ساڵی (1989 )ز یه‌كه‌م ئامێرى بازرگانی له‌ نه‌مسا دروست كرا به‌ ناوى (Combison-330) ئه‌م ئامێره‌ له‌ جیهاندا پێشكه‌وت به‌تایبه‌تی له‌ یابان و نه‌مسا و به‌ریتانیا و كه‌نه‌دا و چین تا له‌ ساڵی (1996 )ز له‌ له‌نده‌ن تۆژینه‌وه‌ له‌سه‌ر (بعد) ى چواره‌م كرا كه‌ ئه‌ویش به‌كارهات بۆ به‌ده‌ستهێنانی وێنه‌یه‌كی رِاسته‌قینه‌ ئه‌م كاره‌ش نه‌ده‌كرا بێ پێشكه‌وتنی زانستی كۆمپیوته‌ر.

[/b]

dastan2010

المساهمات : 12
تاريخ التسجيل : 24/04/2009
العمر : 30
الموقع : hawler

الرجوع الى أعلى الصفحة اذهب الى الأسفل

الرجوع الى أعلى الصفحة


 
صلاحيات هذا المنتدى:
لاتستطيع الرد على المواضيع في هذا المنتدى